ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΑΡΤΥΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 13.
(Χ. Μπούσια. Έγκριση Ι. Σ. Εκκλ. Ελλ.2037/90)
ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
Μετά τον Προοιμιακόν, το Μακάριος ανήρ. Εις δε το Κύριε εκέκραξα, ιστώμεν στίχους στ’, και ψάλλομεν τα εξής Προσόμοια. Ήχος δ’. Ως γενναίον εν Μάρτυσι.
Αθηναίων εκβλάστημα, ανδρικώ παραστήματι, Αριστείδη Μάρτυς εχθρού διέλυσας, την σκοτομήνην και Κύριον, Χριστόν τον οικτίρμονα, ωμολόγησας τρανώς, πορφυρώσας αιμάτων σου, θείοις χεύμασι, την κλεινήν του σοφού Διονυσίου, άμα και Ιεροθέου χθόνα, οπλίτα τρισένδοξε.
Ανενδότω φρονήματι, εναθλών αξιάγαστε, των εχθρών της πίστεως καθυπέμεινας, τους αικισμούς τα ραβδίσματα, βασάνων το άμετρον, Αριστείδη ευκλεές, και αγχόνην επώδυνον, όθεν ήμβλυνας, των δαιμόνων τα κέντρα και ανήλθες, στεφηφόρος προς της δόξης, της αενάου σκηνώματα.
Αριστεύ εννομώτατε, ευψυχία κοσμούμενος, ήνθισας ως κρίνον πανευωδέστατον, εν τω λειμώνι της πίστεως, οσμήν την ουράνιον, διαπνέον μυστικώς, Αριστείδη φιλόσοφε, ρείθροις αίματος, τοις τελούσι την μνήμην σου την θείαν, και δοξάζουσι απαύστως, τον σε αξίως δοξάσαντα.
Τετρωμένος τω έρωτι, Ιησού του Παντάνακτος, πάντων των ρεόντων σοφώς ηλόγησας, νοϊ τρισένδοξε κρείττονι, και χαίρων διέδραμες, της αθλήσεως οδόν, καθελών του αλάστορος τα φρυάγματα, δια τούτο ως μάρτυρα γενναίον, και ημών μεσίτην θείον, προς τον Χριστόν σε γεραίρομεν.
Τη αγχόνη ετέλεσας, Αριστείδη τον βίον σου, άπασι κηρύττων Θεόν τον Κύριον, είναι Χριστόν τον φιλάγαθον, τον θέλοντα σώσασθαι, γένος άπαν των βροτών, φιλοσόφων διδάσκαλε, και υπόδειγμα, αθλητών δια τούτό σε τιμώμεν, και την μνήμην σου τοις ύμνων, ευφήμοις άνθεσι στέφομεν.
Μαθητής ευπειθέστατος, Αριστείδη γενόμενος, του Διονυσίου του ουρανόφρονος, του Αθηναίων κοσμήσαντος, το άστυ το ένδοξον, και του ιεροπρεπούς θείου Ιεροθέου, νουν τον σον ύψωσας ολοτρόπω εφέσει προς τον Κτίστην, υπέρ ου και τον σον αίμα, προθύμως Μάρτυς εξέχεας.
Δόξα. Ήχος πλ. β’.
Νομίμως αγωνισάμενος υπέρ του Κυρίου, και αριστεύσας εν τω σκάμματι της αθλήσεως, τη άνωθεν ροπή τυραννικήν εξεφαύλισας μανίαν, Αριστείδη πολύαθλε, ενδυσάμενος γαρ την πανοπλίαν της χάριτος, οπλίτης ακραιφνής και πανάριστος εδείχθης του Βασιλέως της δόξης, δραμών προς την αγχόνην γηθόμενος ως εις δείπνον εόρτιον, και νυν τον αμάραντον στέφανον της ουρανίου βασιλείας αναδησάμενος, και παρρησίαν έχων τω Δεσπότη των όλων απαύστως ικέτευε ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Και νυν. Θεοτοκίον.
Τις μη μακαρίσει σε…
Είσοδος. Φως ιλαρόν. Προκείμενον της ημέρας. Και τα αναγνώσματα.
Προφητείας Ησαΐου το Ανάγνωσμα. (Κεφ. Μγ’ 9-14).
Τάδε λέγει Κύριος· Πάντα τα έθνη συνήχθησαν άμα, και συναχθήσονται άρχοντες εξ αυτών. Τις αναγγελεί ταύτα εν αυτοίς, ή τα εξ αρχής τις ακουστά ποιήσει υμίν;
Αγαγέτωσαν τους μάρτυρας αυτών και δικαιωθήτωσαν, και ειπάτωσαν αληθή. Γίνεσθέ μοι μάρτυρες, και εγώ μάρτυς Κύριος ο Θεός, και ο παις ον εξελεξάμην· ίνα γνώτε και πιστεύσητε, και συνήτε, ότι εγώ ειμι. Έμπροσθέν μου ουκ εγένετο άλλος Θεός, και μετ’ εμέ ουκ έσται. Εγώ ειμι ο Θεός, και ουκ έστι πάρεξ εμού ο σώζων. Εγώ ανήγγειλα και έσωσα, ωνείδισα, και ουκ ην εν υμίν αλλότριος. Υμείς εμοί μάρτυρες, και εγώ Κύριος ο Θεός ότι απ’ αρχής εγώ ειμι, και ουκ έστιν ο εκ των χειρών μου εξαιρούμενος. Ποιήσω, και τις αποστρέψει αυτό; Ούτω λέγει Κύριος ο Θεός, ο λυτρούμενος υμάς, ο Άγιος Ισραήλ.
Σοφίας Σολομώντος το Ανάγνωσμα (Κεφ. γ’. 1-9).
Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού, και ου μη άψηται αυτών βάσανος. Έδοξαν εν οφθαλμοίς αφρόνων τεθνάναι, και ελογίσθη κάκωσις η έξοδος αυτών, και η αφ’ ημών πορεία σύντριμμα· οι δε εισιν εν ειρήνη. Και γαρ εν όψει ανθρώπων εάν κολασθώσιν, η ελπίς αυτών αθανασίας πλήρης. Και ολίγα παιδευθέντες, μεγάλα ευεργετηθήσονται.
Ότι ο Θεός επείρασεν αυτούς, και εύρεν αυτούς αξίους εαυτού. Ως χρυσόν εν χωνευτηρίω εδοκίμασεν αυτούς, και ως ολοκάρπωμα θυσίας προσεδέξατο αυτούς. Και εν καιρώ επισκοπής αυτών αναλάμψουσι, και ως σπινθήρες εν καλάμη διαδραμούνται. Κρινούσιν έθνη, και κρατήσουσι λαών, και βασιλεύσει αυτών Κύριος εις τους αιώνας. Οι πεποιθότες επ’ αυτώ, συνήσουσιν αλήθειαν, και οι πιστοί εν αγάπη προσμενούσιν αυτώ· ότι χάρις και έλεος εν τοις οσίοις αυτού, και επισκοπή εν τοις εκλεκτοίς αυτού.
Σοφίας Σολομώντος το Ανάγνωσμα (Κεφ. ε’. 15-23 & στ’, 1-3).
Δίκαιοι εις τον αιώνα ζώσι, και εν Κυρίω ο μισθός αυτών, και η φροντίς αυτών παρά Υψίστω. Δια τούτο λήψονται το βασίλειον της ευπρεπείας, και το διάδημα του κάλλους εκ χειρός Κυρίου· ότι τη δεξιά αυτού σκεπάσει αυτούς, και τω βραχίονι υπερασπιεί αυτών. Λήψεται πανοπλίαν τον ζήλον αυτού, και οπλοποιήσει την κτίσιν εις άμυναν εχθρών· ενδύσεται θώρακα δικαιοσύνης, και περιθήσεται κόρυθα, κρίσιν ανυπόκριτον· λήψεται ασπίδα ακαταμάχητον, οσιότητα· οξυνεί δε απότομον οργήν εις ρομφαίαν· συνεκπολεμήσει αυτώ ο κόσμος επί τους παράφρονας. Πορεύσονται εύστοχοι βολίδες αστραπών, και ως από ευκύκλου τόξου των νεφών, επί σκοπόν αλούνται, και εκ πετροβόλου θυμού πλήρεις ριφήσονται χάλαζαι. Αγανακτήσει κατ’ αυτών ύδωρ θαλάσσης, ποταμοί δε συγκλύσουσιν αποτόμως. Αντιστήσεται αυτοίς πνεύμα δυνάμεως, και ως λαίλαψ εκλικμήσει αυτούς. Και ερημώσει πάσαν την γην ανομία, και η κακοπραγία περιτρέξει θρόνους δυναστών. Ακούσατε ουν βασιλείς, και συνέτε· μάθετε, δικασταί περάτων γης. Ενωτίσασθε οι κρατούντες πλήθους, και γεγαυρωμένοι επί όχλοις εθνών. Ότι εδόθη παρά Κυρίου η κράτησις υμίν, και η δυναστεία παρά Υψίστου.
ΛΙΤΗ. Ήχος α’.
Ως στρατιώτης του Παμβασιλέως αήττητος, Αριστείδη τρισένδοξε, το βραβείον της άνω κλήσεως αξίως απείληφας, ενδυθείς γαρ θώρακα της πίστεως άτρωτον ευθαρσώς Χριστόν ως Θεόν ωμολόγησας προ τυραννικού και παρανόμου βήματος, και ποικίλως δοκιμασθείς ως χρυσός εν χωνευτηρίω χάριν εύρες παρά του Κυρίου πρεσβεύειν απαύστως υπέρ των ψυχών ημών.
Ήχος β’.
Αγάπη θεία καλλωπιζόμενος και ευσεβείας τω ζήλω πυρούμενος, προς αγχόνην ανδρικώς εχώρησας, Αριστείδη θεσπέσιε. Και ανδρειοφρόνω γνώμη την των ειδώλων διελέγξας πενίαν καλώς ωμολογήσας τον Κύριον τυθείς ως αμνός πίστεως άμωμος, αλλ’ ως Μάρτυς αλκίφρων και κληρονόμος των αιωνίων επάθλων πρέσβευε υπέρ των πίστει και πόθω τιμώντων την σεβάσμιον μνήμην σου.
Ήχος γ’.
Τοις λόγοις του Διονυσίου, και Ιεροθέου πειθόμενος, της χάριτος γέγονας δοχείον πολύτιμον, Αριστείδη Αθηνών εγκαλλώπισμα, ανδρικώς γαρ αγωνισάμενος, τον αρχαίον πτερνιστήν κατηγωνίσω, και νίκης τρόπαια εδέξω παρά του αγωνοθέτου Σωτήρος Χριστού, ανακεκαλυμμένως ουν νυν ορών Αυτού την λαμπρότητα μη παύση ικετεύων υπέρ των τελούντων την αεισέβαστον μνήμην σου θειότατε.
Δόξα. Ήχος δ’.
Τη του ζωηφόρου Σταυρού δυνάμει αθλητικοίς αγώσι διέλαμψας Αριστείδη Μάρτυς πανεύφημε, ακαταπλήκτω σου γαρ ψυχή ως αστήρ εωθινός, την αχλύν της ειδωλομανίας πίστει διέλυσας, αλλ’ ως εν πάσι δοξάσας Χριστόν τον Εσταυρωμένον Κύριον πρέσβευε απαύστως υπέρ των ψυχών ημών.
Και νυν. Θεοτοκίον.
Εκ παντοίων κινδύνους τους δούλους σου φύλαττε…
Εις τον Στίχον. Ήχος πλ. δ’. Ω του παραδόξου θαύματος.
Μάρτυς, Αριστείδη ένδοξε, γόνε κλεινέ Αθηνών, ιερώτατον τέμενος, της προς τον Παντάνακτα, εποφθείς αγαπήσεως, ακαταπλήκτω ψυχή υπήνεγκας, βασάνων πλήθος, αικίας μάστιγας και πολυώδυνον, δι’ αγχόνης θάνατον υπέρ Χριστού, Του σε κραταιώσαντος εν τοις παλαίσμασι.
Στ.: Υπομένων υπέμεινα τον Κύριον, και προσέσχες μου και εισήκουσε της φωνής της δεήσεώς μου.
Μάρτυς, Αριστείδη εύψυχε, ώσπερ Χριστού εκλεκτόν, ενιαύσιον σφάγιον, σεαυτόν παρέδωκας προς αγχόνην επώδυνον, όθεν τελέσας καλώς τον δρόμον σου, προς αθανάτους λήξεις ανέδραμες, και ομηγύρεως, των Αγίων έτυχες εν ουρανοίς, στέφος κομισάμενος αιωνιότητος.
Στ.: Και έστησε επί πέτρα τους πόδας μου και κατηύθυνε τα διαβήματά μου
Μάρτυς, Αριστείδη ένθεε, υποστηρίζων στερρώς, του Χριστού το επώνυμον, και θεόφρον πλήρωμα το δεινώς διωκόμενον, σαυτόν προθύμως βασάνοις έδωκας, και τους σους όμβρους αιμάτων έκχεας, νυν δε τω βήματι, χαίρων παριστάμενος του Λυτρωτού, πρέσβευε δοθήναί μοι, πταισμάτων άφεσιν.
Δόξα. Ήχος πλ. δ’.
Ταις ακτίσι του τρισμακαρίστου Σταυρού πυρσευόμενος αθλητικάς επεδείξω αριστείας Αριστείδη φωτόλαμπρε. Και καρτερόψυχος δειχθείς εν τοις παθήμασι, το σον αίμα προσήγαγες ολοκάρπωμα θυσίας τω Κυρίω της δόξης. Μάρτυς αήττητε, Αυτόν ικέτευε τη του ζωοπαρόχου Σταυρού δυνάμει σκεδάσαι των παθών ημών την σκοτόμαιναν.
Και νυν. Θεοτοκίον.
Ανύμφευτε Παρθένε…
Νυν απολύεις. Τρισάγιον.
Απολυτίκιον. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Τω Χριστώ προσηνέχθης θυσία άμωμος, και ολοκάρπωμα θείον αιωρηθείς απηνώς, εν αγχόνη Αριστείδη γενναιότατε, γόνε κλεινέ των Αθηνών και φιλόσοφε σεπτέ, διο σε νυν ευφημούντες, φωναίς ευήχοις βοώμεν· Χριστόν δυσώπει υπέρ πάντων ημών.
Δόξα. Και νυν. Θεοτοκίον.
Σε την μεσιτεύσασαν…
Απόλυσις
ΟΡΘΡΟΣ
Μετά την α’ στιχολογίαν, κάθισμα. Ήχος α’. Τον τάφον Σου Σωτήρ.
Προλάμπει του Σταυρού, της υψώσεως Μάρτυς, η μνήμη σου φαιδρώς, Αριστείδη και πάντας, προς αίνον ευφρόσυνον συγκαλεί του Παντάνακτος, χείρας τείναντος τω του Σταυρού θείω Ξύλω, και εν σκάμμασι σε κραταιώσαντος Μάρτυς, ανδρείας κειμήλιον.
Δόξα. Και νυν. Προεόρτιον.
Το Ξύλον του Σταυρού, οι πιστοί προσκυνούντες, εν ω ο Λυτρωτής, τας παλάμας απλώσας, το κράτος επάτησε του θανάτου και έσωσεν, άπαν βρότειον, απολωλός ημών γένος, μεγαλύνομεν, τον εν αυτώ ταννυθέντα, φιλάνθρωπον Κύριον.
Μετά την β’ στιχολογίαν, κάθισμα. Ήχος γ’. Την ωραιότητα.
Πόνοις αθλήσεως, Πάτερ ηρίστευσας, και κατετρόπωσας, απίστων φάλαγγας, ομολογήσας σθεναρώς τον Κύριον των απάντων, όθεν ουρανίων σε, δωρεών κατηξίωσεν, ο σε δείξας άτρωτον αθλητήν εν τοις σκάμμασιν, ω πρέσβευε κλεινέ Αριστείδη, δούναι ημίν πταισμάτων λύσιν.
Δόξα. Και νυν. Προεόρτιον.
Σταυρόν τον τίμιον, και υπερύμνητον, τον ανυψούμενον, εις αγαλλίασιν βροτών η κτίσις ευλαβώς γεραίρει, προεορτίως θείοις μελωδήμασι, και δοξάζει τον Κύριον, τον καταδεξάμενον δι’ ημάς ως κατάδικον απλώσαι, επί Ξύλου τας χείρας, μόνον Εσταυρωμένον Λόγον.
Μετά τον Πολυέλεον, κάθισμα. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Όφιν τον αρχέκακον, κατηγώνισω, Αριστείδη πάνσοφε, ανδραγαθήσας ευσεβώς, και νίκης κότινον είληφας, παρά Κυρίου, ως Μάρτυς πανάριστος.
Δόξα. Και νυν. Προεόρτιον.
Του Σταυρού Σου Κύριε, τον ζωηφόρον, ξύλον και πανάγιον αναδησόμεθα ψαλμοίς, βοώντες · Χαίρε σεβάσμιε, Σταυρέ του κόσμου, σωτήριον σύμβολον.
Το α’ αντίφωνον του δ’ ήχου.
Προκείμενον: Δίκαιος ως φοίνιξ ανθήσει, και ωσεί κέρδος η εν τω Λιβάνω πληθυνθήσεται.
Στ.: Πεφυτευμένος εν οίκω Κυρίου, εν αυλαίς οίκου Θεού ημών.
Ευαγγέλιον Μαρτυρικόν.
Ο Ν’ ψαλμός.
Δόξα: Ταις του Αθλοφόρου πρεσβείαις…
Και νυν: Ταις της Θεοτόκου πρεσβείαις…
Ιδιόμελον. Ήχος β’. Στ.: Ελεήμον, ελέησόν με ο Θεός…
Προσενεχθείς ως θύμα τέλειον, και ιερείον αμώμητον Χριστώ τω Παντάνακτι ήθλησας ως άσαρκος οπλίτα Αριστείδη θεοδόξαστε. Κοινωνός ουν γενόμενος των παθημάτων Αυτού, Αθηναίων ωράϊσμα, και της βασιλείας Αυτού αξιωθείς πρεσβεύεις απαύστως υπέρ των ψυχών ημών.
Οι κανόνες· των Εγκαινίων και ο Προεόρτιος εκ του Μηναίου· και του Αγίου ου η ακροστιχίς: Εύψυχον Μάρτυρα Αριστείδην γεραίρω. Χ.
Ωδή α’. Ήχος δ’. Ανοίξω το στόμα μου.
Ελέησον Κύριε τον υπεράθλιον δούλόν σου, και λόγους μοι δώρησαι του ανυμνήσαι φαιδρώς, τα παλαίσματα, του θείου Αριστείδου, οπλίτου της πίστεως πάνυ αλκίφρονος.
Υψίστου ωράϊσας την Εκκλησίαν αγώσί σου, και χθόνα ηγίασας των Αθηνών οχετοίς, των αιμάτων σου, τρισμάκαρ Αριστείδη, βραβεία δεξάμενος αιωνιότητος.
Ψαλμοίς καταστέφομεν την παναοίδιμον μνήμην σου, και άσμασι μέλπομεν την των σων πόνων πληθύν, δι’ ων έθραυσας, ισχύν του παλαιμναίου, φιλόσοφε πάντιμε πίστεως έρεισμα.
Θεοτοκίον.
Υμνείν δει σε Άχραντε Θεοχαρίτωτε Δέσποινα, παλάτιον έμψυχον του παναγάθου Θεού, και εν άσμασι, δαβιτικώς σε μέλπειν, την γάλακτι θρέψασαν του Παντοκράτορος.
Ωδή γ’. Τους σους υμνολόγους.
Χορεύει συν τάξεσι Αγγέλων, περί τον Παντάνακτα Θεόν, ως Μάρτυς καρτερότατος, και ένθεος φιλόσοφος, κατηξιώθης άριστε, χριστιανών έμπνουν στήριγμα.
Οδόν της αθλήσεως ανύσας, γηθόμενος ήνεγκας στερρώς, βασάνων το επώδυνον, και αικισμών το άμετρον, σοφώς αποσκοπούμενος, προς δόξαν όντως την άπονον.
Νικήσας σαρκός σου τας ορέξεις, και πάσας βουλάς του δυσμενούς, σπαράξας ως αήττητος, Χριστού οπλίτης ήθλησας, και δάφνης στέφος είληφας, ω Αριστείδη αμάραντον.
Θεοτοκίον.
Μη φλέξας την μήτραν σου ο μόνος, υπάρχων πυρ Άγιος Θεός, εκ Σου ετέχθη Πάναγνε, Θεόνυμφε Παντάνασσα, και πρόξενον εποίησε, σε της μερόπων θεώσεως.
Κάθισμα. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Χριστόν ωμολόγησας, εν ταις Αθήναις λαμπρώς, και ήθλησας άριστα του παμβεβήλου βουλάς, πατάξας στερρότατα, όθεν και περατώσας, δι’ αγχόνης σον βίον, στέφανον εξεδρέψω, Αριστείδη γενναίε, της δόξης της αφάτου χρυσούν και πολυτίμητον.
Δόξα. Προεόρτιον. Όμοιον.
Ωδήν προεόρτιον, τω του Κυρίου Σταυρώ, χοροί ευσεβόφρονες εν κατανύξει ψυχής, πιστώς αναμέλψωμεν, χείρας γαρ ο Δεσπότης, επί τούτου απλώσας, ήνωσε διεστώτα τα το πριν και τω κόσμω, εδώρησεν ως μόνος Θεός, βίον αιώνιον.
Και νυν. Των Εγκαινίων. Όμοιον.
Εν πίστει τα Εγκαίνια…
Ωδή δ’. Ο καθήμενος εν δόξη.
Απτοήτως εν τη Ρώμη Ιησού ωμολόγησας, και την των ειδώλων πλάνην φιλοσόφως κατήσχυνας, διο και χαίρων βασάνους καθυπέμεινας, γενναιότατα, ανδρών αρίστων εκτύπωμα.
Ράβδω των σων διδασκάλων διδαγμάτων εστήριξας, σεαυτόν τη πίστει Μάρτυς Αριστείδη και πέφηνας, εναθλουμένων ακρότης υποτύπωσις, κρατερότητος, και ευψυχίας υπόδειγμα.
Τοις σοις χεύμασι Μαρτύρων Αριστείδη παμμέγιστε, της ειδώλων πλάνης έσβεσας την φλόγα και ώμβρησας, δρόσον την θείαν την πάντων κατευφραίνουσαν, των τιμώντων σε, τας διανοίας εκάστοτε.
Θεοτοκίον.
Υπερύμνητε Παρθένε η τον Ύψιστον τέξασα, ύψωσον καρδίας των υμνολογούντων σε πάντοτε, προς την αγάπην την θείαν και κατεύθυνον, τους τιμώντάς σε, προς την αγήρω λαμπρότητα.
Ωδή ε’. Εξέστη τα σύμπαντα.
Ρημάτων ηλόγησας, του δυσσεβούς και άφρονος άρχοντος, θεόφρον Αριστείδη, εκπειρωμένου σε αποστήσαι κακώς, από της αγάπης του Χριστού, και ποιήσαι άνομον σε διώκτην της πίστεως.
Αγώσιν αθλήσεως νομίμοις, διεσκορπίσας πάσας του εχθρού, τας φληναφίας και θεοσόφως υπεραμύνθης σεπτών, Χριστού του Θεού αληθειών, Μάρτυς αθλοφόρητε, Αριστείδη γηθόμενος.
Αιμάτων ρανίσι σου, τον βόρβορον απέπλυνας, της ειδώλων πλάνης εν Αθήναις διακηρύττων ακαταπλήκτω ψυχή, την άμωμον πίστιν του Χριστού, υπέρ ης και έπαθες, Αριστείδη γηθόμενος.
Θεοτοκίον.
Ραθύμως τον βίον μου, εκδαπανήσας Άχραντε, Μήτερ του Θεού δεδοξασμένη, εκδυσωπώ σε της ακηδίας αχλύν, απέλασον τάχος απ’ εμού, και πολίτην δείξόν με, κοινωνίας του τόκου σου.
Ωδή στ’. Την θείαν ταύτην.
Ιδών, ψυχής σου το εύτονον, προστάττει ο της πλάνης ακόλουθος θάνατον δούναί σοι, φρικτόν Μαρτύρων πανάριστε, εν ταις κλειναίς Αθήναις, εν αις εβλάστησας.
Σοφία, ην σοι εδώρησε Χριστός, ο υπέραγαθος Κύριος ασόφους έδειξας, τους παρανόμως σε κρίνοντας, αθέους Αριστείδη κλυτέ φιλόσοφε.
Την θείαν, μνήμην σου σέβοντες, τιμώμεν τους ανδρείους αγώνάς σου, ούσπερ γηθόμενος, υπέρ του Κτίσαντος ήνεγκας, τρισμάκαρ Αριστείδη, Μαρτύρων πρότυπον.
Θεοτοκίον.
Εκλάμψας, ο ζωοπάροχος, και κόσμου φωτοδότης Μητρόθεε, Χριστός ο Κύριος, εκ της πανσέπτου νηδύος σου, τους εν σκια θανάτου κειμένους ηύγασεν.
Κοντάκιον. Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Ακαταπλήκτω εναθλήσας καρδία, εν ταις Αθήναις Αριστείδη στερρόφρον, κατέβαλες τον δόλιον Βελίαρ σαφώς, και Μαρτύρων τάγμασι χαίρων συνηριθμήθης, μαθητά περίδοξε, του Αρεοπαγίτου Διονυσίου, άμα του κλεινού Ιεροθέου, φιλόσοφε ένθεε.
Ο Οίκος.
Τα στίγματα του Κυρίου βαστάζων εν σώματι, και απαρνησάμενος παν ρέον και πρόσκαιρον, προς μαρτυρικά εχώρησας σκάμματα, οπλίτα περίδοξε. Συ γαρ υπεραμυνόμενος του χριστεπωνύμου λαού, και υπό θείου έρωτος τιτρωσκόμενος, ευτόλμως εκήρυξας το πάντιμον του Κυρίου όνομα, αψηφών βασάνους και θάνατον. Τελέσας ουν δι’ αγχόνης καλώς τον αγώνά σου εν Αθήναις, και των ουρανίων θαλάμων πολίτης γενόμενος, αεί δυσώπει διδόναι ημίν το άμετρον έλεος, Αριστείδη φιλόσοφε ένθεε.
Συναξάριον.
Τη ΙΓ’ του αυτού μηνός, μνήμη του Αγίου ενδόξου Μάρτυρος Αριστείδου.
Στίχοι:
Αριστεύς οφθείς Αθλητών Αριστείδη,
Κλεινών Αθηνών επορφύρωσας χθόνα.
Ούτος ην Αθηναίος φιλόσοφος ενδόξου γένους και ήθλησεν εν τη πατρίδι αυτού επί Ανδριανού τω 120 μ. Χ. Εχρημάτισε μαθητής του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου και του Ιεροθέου, μυηθείς υπ’ αυτών τη εις Χριστόν ευσεβεία. Υπεραμυνόμενος των διωκομένων χριστιανών, συνέγραψεν απολογίαν, ην απέστειλε τω Ανδριανώ. Κηρύττων παρρησία τον Κύριον, υπεβλήθη εις πλήθος βασάνων και ετελείωσε δι’ αγχόνης το μαρτύριον κρεμασθείς εν τη αγορά των Αθηνών.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των Εγκαινίων της Αγίας του Χριστού και Θεού ημών Αναστάσεως.
Στίχοι:
Νόμον παλαιόν Ισραήλ πληρών νέος,
εγκαινίοις σοι τον τάφον τιμά Λόγε.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Αγίου Κορνηλίου του Εκατοντάρχου.
Στίχοι:
Ζωής απίστου Κορνήλιε εξάγεις,
Πιστών απαρχήν των απ’ εθνών Χριστέ μου.
Ούτος εν τοις των Αγίων Αποστόλων χρόνοις υπήρχεν, ος βίον μετερχόμενος ανεπίληπτον, είδεν Άγγελον προτρεπόμενον αυτώ, τον Απόστολον Πέτρον μετακαλέσασθαι, και παρ’ αυτού ακούσαι α δει. Και δη παραγενόμενος ο Πέτρος προς αυτόν, και τον λόγον του Κυρίου τοις τε συνεληλυθόσι και αυτώ προσειπών, κατηχήσας τε και βαπτίσας, την προστασίαν της Σκέψεως πόλεως εγχειρίζει, ην ευρών κατείδωλον, χάριτι Χριστού πάντας εβάπτισε, και αυτόν τον άρχοντα Δημήτριον πανοικί τω Χριστώ πεπιστευκότα, όθεν αποστολικώς τον βίον διανύσας, προς Κύριον απέρχεται.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Κρονίδου, Λεοντίου, Σεραπίωνος, Στράτωνος, Σελεύκου, Μακροβίου, Γορδιανού, Ζωτικού, Ηλεί, Λουκιανού και Ουαλεριανού.
Στίχοι:
Υπήρξεν άθλος η θάλασσα και τάφος,
Σεραπίωνι, Κρονίδη, Λεοντίω.
Τον Γορδιανόν, και Σέλευκον θηρίοις,
Οι θηριώδεις εκδιδούσιν αγρίοις.
Ο Μακρόβιος τον μακρόν ποθών βίον
Θηρών οδούσι τον βραχύν λείπει βίον.
Ουαλλέριος εκ πόθου των Μαρτύρων,
Θνήσκει προς αυτώ τω τάφω των Μαρτύρων.
Κέδροις ο Μάρτυς προσδεθείς Στράτων δύο,
Εις ων το σώμα δείκνυται μέρη δύο.
Συν Λουκιανώ Ζωτικόν στέφους έρως,
εράν εποίει και στεφανούντος ξφφους.
Λύπη παρήλθεν ο πριν Ηλεί τον βίον,
Ηλεί δε Μάρτυς ουν χαρά θνήσκει ξίφει
Εν τη Αλεξανδρέων Μητροπόλει, του μακαρίου Κρονίδου Διακόνου αναλάμψαντος, επίστευσαν δι’ αυτόν Λεόντιος και Σεραπίων. Εν δε Γαλατία τη βαρβάρω και απίστω, Σέλευκος, Ουαλεριανός, Μακρόβιος και Γορδιανός. Στράτων δε εν Νικομηδεία της Βιθυνίας. Και ο μεν Κρονίδης, Λεόντιος, και Σεραπίων, εν Αιγύπτω μετά πλείστας βασάνους δεθέντες, χείρας και πόδας εν τη θαλάσση απερρίφθησαν, και τα τούτων λείψανα δια ξηρά διασωθέντα, δι’ οπτασίας Άγγελοι πιστοίς ανδράσι τη καλύψαι προσέταξαν. Οι δε εν Γαλατία Σέλευκος, Μακρόβιος και Γορδιανός, δια του εκεί σε άρχοντος, πυρί και ξίφει, διαφόροις τε στρέβλαις τιμωρηθέντες, τέλος θηρίοις βορά εξετέθησαν, και τας ψυχάς τω Θεώ παρέθεντο. Ο δε της Βιθυνίας άρχων, δύω φυτών κλάδους επί το αυτό κυρτώσας, μετά το πολλά τιμωρήσασθαι τον Άγιον Στράτωνα, εκατέρας τας χείρας αυτού προσέδησε, και αθρόον κελεύσαντος απολυθήναι τους κλάδους εις τον ίδιον τόπον, διεμερίσαντο τον Άγιον, και ούτω τω Θεώ το πνεύμα παρέδωκεν. Ο δε Ζωτικός, Ηλεί, και ο Λουκιανός, κατά την Τομέαν πόλιν, προστάξει Μαξίμου του ηγεμόνος μετά πολλάς τας βασάνους ξίφει ετελειώθησαν. Ο δε Ουαλεριανός, επί τω τάφω των Αγίων θρηνών ετελειώθη. Ήθλησαν δε ούτοι πάντες επί Λικινίου του τυράννου, εν έτει 315.
Τη αυτή ημέρα, ο Όσιος Πατήρ ημών Πέτρος ο εν τη Αγρέα της Βιθυνίας, εν ειρήνη τελειούται.
Στίχοι:
Ραγείς ο Πέτρος τη λύσει του σαρκίου,
Προς αρραγή μετήλθε τον Θεόν πέτραν.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Ιεροθέου, του εκ Καλαμών μεν της Πελοποννήσου καταγομένου, εν δε τη κατ’ Άθω Ιερά Μονή των Ιβήρων ασκήσαντος, και οσίως κοιμηθέντος εν έτει 1745.
Στίχοι:
Ιερόθεε ιερός Θεώ ώφθης,
Κτείνας τα πάθη εγκρατείας τοις πόνοις.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Αγίου Μελετίου του Πηγά, πατριάρχου Αλεξανδρείας.
Τη αυτή ημέρα, η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου, της κειμένης εν τη Ι. Μ. Ροβελίστης Άρτης.
Ταις αυτών αγίαις πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός, ελέησον και σώσον ημάς.
Ωδή ζ’. Ουκ ελάτρευσαν.
Ιθυνόμενος τω φόβω του Παντάνακτος τους της αθλήσεως υπήλθες πόνους στερρώς και χαίρων εσκήνωσας εν ταις λαμπρότησι, θεοστήρικτε, ω Αριστείδη πάγκαλε, των αγίων και δικαίων.
Δέλτοις πίστεως ως αθλητής εγγέγραψαι πανευλαβέστατος γράμμασιν όντως χρυσοίς, μαρτύρων αγλάϊσμα και ακροθίνιον των εν σκάμμασιν ομολογούντων Κύριον εν πολλή τη παρρησία.
Η ση πάντιμος ημέρα της αθλήσεως πάσιν επέφανε τοις ευσεβέσι βολαίς των θείων αγώνων σου αχλύν ελαύνουσα πόνων, θλίψεων και ζόφου κατακρίσεως, Αριστείδη γενναιόφρον.
Θεοτοκίον.
Νύμφη άφθορε του ουρανίου Άνακτος, την μολυνθείσάν μου ψυχήν πολλοίς πειρασμοίς και πταίσμασι καθαρόν τοις του ελέους σου ρείθροις, όπως σε υμνολογώ, Παντάνασσα, ευσχημόνως εις αιώνας.
Ωδή η’. Παίδας ευαγείς.
Γνώμη αηττήτω και ενθέω σπουδή, Αριστείδη γενναιότατε, έδραμες προς σκάμματα γεραράς αθλήσεως λαμβάνων θείαν δύναμιν την σε κρατύνουσαν εξ ύψους, Αθηναίων ωραίον άνθος, το μυρίζον τας των πιστών καρδίας.
Έχων προς τον Κτίστην παρρησίαν υπέρ των τιμώντων σου την άθλησιν εκδυσώπει, άλκιμε μάρτυς, ως απτόητος χριστεπωνύμου τάγματος θερμός υπέρμαχος του εκ των διωγμών τρυχομένου και της ευσεβείας διδάσκαλος θεόπνους.
Ρήσεσι του Αρεοπαγίτου και Ιεροθέου του θεόφρονος πειθαρχών τα άνομα απηρνήσω είδωλα και ευσεβείας γέγονας σεπτόν κειμήλιον, φιλόσοφε κλεινέ, Αριστείδη· όθεν και μαρτύρων διώδευσας τας τρίβους.
Θεοτοκίον.
Άχραντε, Κυρία Θεοτόκε, ζωήν αφθαρσίας η κυήσασα, ζώωσόν με, δέομαι, τον νυν καταφεύγοντα ταις σαις θερμαίς δεήσεσι και ανακράζοντα· ελέους αναβλύσασα φρέαρ, δος μοι σωτηρίας πιείν το ύδωρ, Κόρη.
Ωδή θ’. Άπας γηγενής.
Ίσχυσας ελείν απάτην την άθεον εν του Παντάνακτος τη δυνάμει, όλβιε, και μαρτυρίου στέφανον δράξασθαι· διο τα σα παλαίσματα τιμώντες κράζομεν· εν μάχαις, κραταιέ Αριστείδη, δίδαξόν με πάσαν αιρείν ισχύν του πλάνου.
Ρώμη του Χριστού, σεμνέ, δυναμούμενος την του αλάστορος δύναμιν εφαύλισας και αριστεύσας εν τοις παλαίσμασι προς την αγχόνην έδραμες χαίρων ως έλαφος διψώσα, Αριστείδη γενναίε, επί τας υδάτων πηγάς τας αειρρόους.
Ώφθης εν δεινοίς λειμών καρτερότητος και ρόδον εύοσμον ευψυχίας, άγιε, των Αθηναίων τερπνόν οσφράδιον ευωδιάζον άπαντας οσμαίς ανδρείας σου· διο σε, Αριστείδη, τιμώντες τας προς τον Δεσπότην αιτούμεθα λιτάς σου.
Θεοτοκίον.
Χαίρε Μαριάμ, Υψίστου ανάκτορον περικαλλέστατον, χαίρε, θρόνε πάνσεπτε και φωτοβόλε του Παντοκράτορος, χαίρε χρυσούν διάδημα και σκήπτρον, Άνασσα του κτίσαντος το σύμπαν Υιού σου και Παμβασιλέως, βοώμέν σοι εκθύμως.
Εξαποστειλάριον. Ήχος γ’. Ο ουρανόν ταις άστροις.
Τη του Χριστού αγάπη υπήλθες το μαρτυρικόν σκάμμα, κλεινέ Αριστείδη, περιχαρώς και του εχθρού την πλάνην ήσχυνας τάχος· διο σε ύμνοις τιμώμεν.
Προεόρτιον. Όμοιον.
Απολλυμένων μωρία και σωζομένων η ισχύς, Σταυρέ Κυρίου, υπάρχεις, στύλε απάντων των πιστών· σε γαρ ηγίασεν όμβροις αιμάτων ο Ζωοδότης.
Εις τους Αίνους. Ήχος α’. Των ουρανίων ταγμάτων.
Διονυσίου του θείου και του θεόφρονος Ιεροθέου λόγοις τοις σοφοίς, Αριστείδη, πειθόμενος εγένου της αρετής τιμαλφές ενδιαίτημα και αληθούς ευσεβείας υπογραμμός, Αθηναίων εγκαλλώπισμα.
Χριστιανών τρυχομένων ένθεον στήριγμα επώφθης, Αριστείδη, καλλιμάρτυς γενναίε, και κήρυξ διαπρύσιος της σεπτής ακραιφνούς ημών πίστεως· διο σε πάντες, φιλόσοφε ευκλεές, εν ωδαίς ευσήμοις μέλπομεν.
Τοις των ιχώρων σου όμβροις χθόνα κατήρδευσας της σης κλεινής πατρίδος και εμάρανας πλάνης ακάνθας και τριβόλους τας ζοφεράς, Αριστείδη θεσπέσιε· διο και χαίρων ετέλεσας βιοτήν εν αγχόνη την σην βρότειον.
Της αφθαρσίας τω στέφει καλλωπιζόμενος ως αθλητής Κυρίου, Αριστείδη άλκιφρον, απαύστως εκδυσώπει τον Λυτρωτήν εκλυτρούσθαι τους μέλποντας ψαλμοίς και ύμνοις την μνήμην σου εκ δεινών, πειρασμών και περιστάσεων.
Δόξα. Ήχος πλ. α’.
Τω φωτί της πίστεως καταλαμπόμενος τέκνον του αϊδίου φωτός ανεδείχθης, Αριστείδη παμμακάριστε· τον γαρ καλόν αγώνα δι ἀγχόνης τελέσας τον παμβέβηλον βασιλέα του σκότους καθείλες αθλητική ενστάσει· αλλ’ ως έχων παρρησίαν προς Θεόν, Αθηναίων θησαύρισμα, πρέσβευε ειρήνην δωρήσασθαι τοις σε μακαρίζουσι.
Και νυν. Θεοτοκίον του ήχου ή της Εορτής.
Δοξολογία μεγάλη και Απόλυσις.
ΕΝ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Τα Τυπικά, οι Μακαρισμοί και εκ του κανόνος του Αγίου η γ’ και η στ’ ωδή.
Απόστολος (Τιμ. β’ 110)
Ευαγγέλιον (Ματθ. ι’ 32-33, 37-38, ιθ’ 28-30)
Κοινωνικόν: Εις μνημόσυνον αιώνιον…
Μεγαλυνάριον.
Ώφθης εν τω σκάμματι αριστεύς όμβροις πορφυρώσας τοις σοις χθόνα των Αθηνών, μάρτυς Αριστείδη, και πίστιν την αγίαν εκράτυνας· διόπερ ύμνοις σε μέλπομεν.
(Χ. Μπούσια. Έγκριση Ι. Σ. Εκκλ. Ελλ.2037/90)
ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
Μετά τον Προοιμιακόν, το Μακάριος ανήρ. Εις δε το Κύριε εκέκραξα, ιστώμεν στίχους στ’, και ψάλλομεν τα εξής Προσόμοια. Ήχος δ’. Ως γενναίον εν Μάρτυσι.
Αθηναίων εκβλάστημα, ανδρικώ παραστήματι, Αριστείδη Μάρτυς εχθρού διέλυσας, την σκοτομήνην και Κύριον, Χριστόν τον οικτίρμονα, ωμολόγησας τρανώς, πορφυρώσας αιμάτων σου, θείοις χεύμασι, την κλεινήν του σοφού Διονυσίου, άμα και Ιεροθέου χθόνα, οπλίτα τρισένδοξε.
Ανενδότω φρονήματι, εναθλών αξιάγαστε, των εχθρών της πίστεως καθυπέμεινας, τους αικισμούς τα ραβδίσματα, βασάνων το άμετρον, Αριστείδη ευκλεές, και αγχόνην επώδυνον, όθεν ήμβλυνας, των δαιμόνων τα κέντρα και ανήλθες, στεφηφόρος προς της δόξης, της αενάου σκηνώματα.
Αριστεύ εννομώτατε, ευψυχία κοσμούμενος, ήνθισας ως κρίνον πανευωδέστατον, εν τω λειμώνι της πίστεως, οσμήν την ουράνιον, διαπνέον μυστικώς, Αριστείδη φιλόσοφε, ρείθροις αίματος, τοις τελούσι την μνήμην σου την θείαν, και δοξάζουσι απαύστως, τον σε αξίως δοξάσαντα.
Τετρωμένος τω έρωτι, Ιησού του Παντάνακτος, πάντων των ρεόντων σοφώς ηλόγησας, νοϊ τρισένδοξε κρείττονι, και χαίρων διέδραμες, της αθλήσεως οδόν, καθελών του αλάστορος τα φρυάγματα, δια τούτο ως μάρτυρα γενναίον, και ημών μεσίτην θείον, προς τον Χριστόν σε γεραίρομεν.
Τη αγχόνη ετέλεσας, Αριστείδη τον βίον σου, άπασι κηρύττων Θεόν τον Κύριον, είναι Χριστόν τον φιλάγαθον, τον θέλοντα σώσασθαι, γένος άπαν των βροτών, φιλοσόφων διδάσκαλε, και υπόδειγμα, αθλητών δια τούτό σε τιμώμεν, και την μνήμην σου τοις ύμνων, ευφήμοις άνθεσι στέφομεν.
Μαθητής ευπειθέστατος, Αριστείδη γενόμενος, του Διονυσίου του ουρανόφρονος, του Αθηναίων κοσμήσαντος, το άστυ το ένδοξον, και του ιεροπρεπούς θείου Ιεροθέου, νουν τον σον ύψωσας ολοτρόπω εφέσει προς τον Κτίστην, υπέρ ου και τον σον αίμα, προθύμως Μάρτυς εξέχεας.
Δόξα. Ήχος πλ. β’.
Νομίμως αγωνισάμενος υπέρ του Κυρίου, και αριστεύσας εν τω σκάμματι της αθλήσεως, τη άνωθεν ροπή τυραννικήν εξεφαύλισας μανίαν, Αριστείδη πολύαθλε, ενδυσάμενος γαρ την πανοπλίαν της χάριτος, οπλίτης ακραιφνής και πανάριστος εδείχθης του Βασιλέως της δόξης, δραμών προς την αγχόνην γηθόμενος ως εις δείπνον εόρτιον, και νυν τον αμάραντον στέφανον της ουρανίου βασιλείας αναδησάμενος, και παρρησίαν έχων τω Δεσπότη των όλων απαύστως ικέτευε ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Και νυν. Θεοτοκίον.
Τις μη μακαρίσει σε…
Είσοδος. Φως ιλαρόν. Προκείμενον της ημέρας. Και τα αναγνώσματα.
Προφητείας Ησαΐου το Ανάγνωσμα. (Κεφ. Μγ’ 9-14).
Τάδε λέγει Κύριος· Πάντα τα έθνη συνήχθησαν άμα, και συναχθήσονται άρχοντες εξ αυτών. Τις αναγγελεί ταύτα εν αυτοίς, ή τα εξ αρχής τις ακουστά ποιήσει υμίν;
Αγαγέτωσαν τους μάρτυρας αυτών και δικαιωθήτωσαν, και ειπάτωσαν αληθή. Γίνεσθέ μοι μάρτυρες, και εγώ μάρτυς Κύριος ο Θεός, και ο παις ον εξελεξάμην· ίνα γνώτε και πιστεύσητε, και συνήτε, ότι εγώ ειμι. Έμπροσθέν μου ουκ εγένετο άλλος Θεός, και μετ’ εμέ ουκ έσται. Εγώ ειμι ο Θεός, και ουκ έστι πάρεξ εμού ο σώζων. Εγώ ανήγγειλα και έσωσα, ωνείδισα, και ουκ ην εν υμίν αλλότριος. Υμείς εμοί μάρτυρες, και εγώ Κύριος ο Θεός ότι απ’ αρχής εγώ ειμι, και ουκ έστιν ο εκ των χειρών μου εξαιρούμενος. Ποιήσω, και τις αποστρέψει αυτό; Ούτω λέγει Κύριος ο Θεός, ο λυτρούμενος υμάς, ο Άγιος Ισραήλ.
Σοφίας Σολομώντος το Ανάγνωσμα (Κεφ. γ’. 1-9).
Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού, και ου μη άψηται αυτών βάσανος. Έδοξαν εν οφθαλμοίς αφρόνων τεθνάναι, και ελογίσθη κάκωσις η έξοδος αυτών, και η αφ’ ημών πορεία σύντριμμα· οι δε εισιν εν ειρήνη. Και γαρ εν όψει ανθρώπων εάν κολασθώσιν, η ελπίς αυτών αθανασίας πλήρης. Και ολίγα παιδευθέντες, μεγάλα ευεργετηθήσονται.
Ότι ο Θεός επείρασεν αυτούς, και εύρεν αυτούς αξίους εαυτού. Ως χρυσόν εν χωνευτηρίω εδοκίμασεν αυτούς, και ως ολοκάρπωμα θυσίας προσεδέξατο αυτούς. Και εν καιρώ επισκοπής αυτών αναλάμψουσι, και ως σπινθήρες εν καλάμη διαδραμούνται. Κρινούσιν έθνη, και κρατήσουσι λαών, και βασιλεύσει αυτών Κύριος εις τους αιώνας. Οι πεποιθότες επ’ αυτώ, συνήσουσιν αλήθειαν, και οι πιστοί εν αγάπη προσμενούσιν αυτώ· ότι χάρις και έλεος εν τοις οσίοις αυτού, και επισκοπή εν τοις εκλεκτοίς αυτού.
Σοφίας Σολομώντος το Ανάγνωσμα (Κεφ. ε’. 15-23 & στ’, 1-3).
Δίκαιοι εις τον αιώνα ζώσι, και εν Κυρίω ο μισθός αυτών, και η φροντίς αυτών παρά Υψίστω. Δια τούτο λήψονται το βασίλειον της ευπρεπείας, και το διάδημα του κάλλους εκ χειρός Κυρίου· ότι τη δεξιά αυτού σκεπάσει αυτούς, και τω βραχίονι υπερασπιεί αυτών. Λήψεται πανοπλίαν τον ζήλον αυτού, και οπλοποιήσει την κτίσιν εις άμυναν εχθρών· ενδύσεται θώρακα δικαιοσύνης, και περιθήσεται κόρυθα, κρίσιν ανυπόκριτον· λήψεται ασπίδα ακαταμάχητον, οσιότητα· οξυνεί δε απότομον οργήν εις ρομφαίαν· συνεκπολεμήσει αυτώ ο κόσμος επί τους παράφρονας. Πορεύσονται εύστοχοι βολίδες αστραπών, και ως από ευκύκλου τόξου των νεφών, επί σκοπόν αλούνται, και εκ πετροβόλου θυμού πλήρεις ριφήσονται χάλαζαι. Αγανακτήσει κατ’ αυτών ύδωρ θαλάσσης, ποταμοί δε συγκλύσουσιν αποτόμως. Αντιστήσεται αυτοίς πνεύμα δυνάμεως, και ως λαίλαψ εκλικμήσει αυτούς. Και ερημώσει πάσαν την γην ανομία, και η κακοπραγία περιτρέξει θρόνους δυναστών. Ακούσατε ουν βασιλείς, και συνέτε· μάθετε, δικασταί περάτων γης. Ενωτίσασθε οι κρατούντες πλήθους, και γεγαυρωμένοι επί όχλοις εθνών. Ότι εδόθη παρά Κυρίου η κράτησις υμίν, και η δυναστεία παρά Υψίστου.
ΛΙΤΗ. Ήχος α’.
Ως στρατιώτης του Παμβασιλέως αήττητος, Αριστείδη τρισένδοξε, το βραβείον της άνω κλήσεως αξίως απείληφας, ενδυθείς γαρ θώρακα της πίστεως άτρωτον ευθαρσώς Χριστόν ως Θεόν ωμολόγησας προ τυραννικού και παρανόμου βήματος, και ποικίλως δοκιμασθείς ως χρυσός εν χωνευτηρίω χάριν εύρες παρά του Κυρίου πρεσβεύειν απαύστως υπέρ των ψυχών ημών.
Ήχος β’.
Αγάπη θεία καλλωπιζόμενος και ευσεβείας τω ζήλω πυρούμενος, προς αγχόνην ανδρικώς εχώρησας, Αριστείδη θεσπέσιε. Και ανδρειοφρόνω γνώμη την των ειδώλων διελέγξας πενίαν καλώς ωμολογήσας τον Κύριον τυθείς ως αμνός πίστεως άμωμος, αλλ’ ως Μάρτυς αλκίφρων και κληρονόμος των αιωνίων επάθλων πρέσβευε υπέρ των πίστει και πόθω τιμώντων την σεβάσμιον μνήμην σου.
Ήχος γ’.
Τοις λόγοις του Διονυσίου, και Ιεροθέου πειθόμενος, της χάριτος γέγονας δοχείον πολύτιμον, Αριστείδη Αθηνών εγκαλλώπισμα, ανδρικώς γαρ αγωνισάμενος, τον αρχαίον πτερνιστήν κατηγωνίσω, και νίκης τρόπαια εδέξω παρά του αγωνοθέτου Σωτήρος Χριστού, ανακεκαλυμμένως ουν νυν ορών Αυτού την λαμπρότητα μη παύση ικετεύων υπέρ των τελούντων την αεισέβαστον μνήμην σου θειότατε.
Δόξα. Ήχος δ’.
Τη του ζωηφόρου Σταυρού δυνάμει αθλητικοίς αγώσι διέλαμψας Αριστείδη Μάρτυς πανεύφημε, ακαταπλήκτω σου γαρ ψυχή ως αστήρ εωθινός, την αχλύν της ειδωλομανίας πίστει διέλυσας, αλλ’ ως εν πάσι δοξάσας Χριστόν τον Εσταυρωμένον Κύριον πρέσβευε απαύστως υπέρ των ψυχών ημών.
Και νυν. Θεοτοκίον.
Εκ παντοίων κινδύνους τους δούλους σου φύλαττε…
Εις τον Στίχον. Ήχος πλ. δ’. Ω του παραδόξου θαύματος.
Μάρτυς, Αριστείδη ένδοξε, γόνε κλεινέ Αθηνών, ιερώτατον τέμενος, της προς τον Παντάνακτα, εποφθείς αγαπήσεως, ακαταπλήκτω ψυχή υπήνεγκας, βασάνων πλήθος, αικίας μάστιγας και πολυώδυνον, δι’ αγχόνης θάνατον υπέρ Χριστού, Του σε κραταιώσαντος εν τοις παλαίσμασι.
Στ.: Υπομένων υπέμεινα τον Κύριον, και προσέσχες μου και εισήκουσε της φωνής της δεήσεώς μου.
Μάρτυς, Αριστείδη εύψυχε, ώσπερ Χριστού εκλεκτόν, ενιαύσιον σφάγιον, σεαυτόν παρέδωκας προς αγχόνην επώδυνον, όθεν τελέσας καλώς τον δρόμον σου, προς αθανάτους λήξεις ανέδραμες, και ομηγύρεως, των Αγίων έτυχες εν ουρανοίς, στέφος κομισάμενος αιωνιότητος.
Στ.: Και έστησε επί πέτρα τους πόδας μου και κατηύθυνε τα διαβήματά μου
Μάρτυς, Αριστείδη ένθεε, υποστηρίζων στερρώς, του Χριστού το επώνυμον, και θεόφρον πλήρωμα το δεινώς διωκόμενον, σαυτόν προθύμως βασάνοις έδωκας, και τους σους όμβρους αιμάτων έκχεας, νυν δε τω βήματι, χαίρων παριστάμενος του Λυτρωτού, πρέσβευε δοθήναί μοι, πταισμάτων άφεσιν.
Δόξα. Ήχος πλ. δ’.
Ταις ακτίσι του τρισμακαρίστου Σταυρού πυρσευόμενος αθλητικάς επεδείξω αριστείας Αριστείδη φωτόλαμπρε. Και καρτερόψυχος δειχθείς εν τοις παθήμασι, το σον αίμα προσήγαγες ολοκάρπωμα θυσίας τω Κυρίω της δόξης. Μάρτυς αήττητε, Αυτόν ικέτευε τη του ζωοπαρόχου Σταυρού δυνάμει σκεδάσαι των παθών ημών την σκοτόμαιναν.
Και νυν. Θεοτοκίον.
Ανύμφευτε Παρθένε…
Νυν απολύεις. Τρισάγιον.
Απολυτίκιον. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Τω Χριστώ προσηνέχθης θυσία άμωμος, και ολοκάρπωμα θείον αιωρηθείς απηνώς, εν αγχόνη Αριστείδη γενναιότατε, γόνε κλεινέ των Αθηνών και φιλόσοφε σεπτέ, διο σε νυν ευφημούντες, φωναίς ευήχοις βοώμεν· Χριστόν δυσώπει υπέρ πάντων ημών.
Δόξα. Και νυν. Θεοτοκίον.
Σε την μεσιτεύσασαν…
Απόλυσις
ΟΡΘΡΟΣ
Μετά την α’ στιχολογίαν, κάθισμα. Ήχος α’. Τον τάφον Σου Σωτήρ.
Προλάμπει του Σταυρού, της υψώσεως Μάρτυς, η μνήμη σου φαιδρώς, Αριστείδη και πάντας, προς αίνον ευφρόσυνον συγκαλεί του Παντάνακτος, χείρας τείναντος τω του Σταυρού θείω Ξύλω, και εν σκάμμασι σε κραταιώσαντος Μάρτυς, ανδρείας κειμήλιον.
Δόξα. Και νυν. Προεόρτιον.
Το Ξύλον του Σταυρού, οι πιστοί προσκυνούντες, εν ω ο Λυτρωτής, τας παλάμας απλώσας, το κράτος επάτησε του θανάτου και έσωσεν, άπαν βρότειον, απολωλός ημών γένος, μεγαλύνομεν, τον εν αυτώ ταννυθέντα, φιλάνθρωπον Κύριον.
Μετά την β’ στιχολογίαν, κάθισμα. Ήχος γ’. Την ωραιότητα.
Πόνοις αθλήσεως, Πάτερ ηρίστευσας, και κατετρόπωσας, απίστων φάλαγγας, ομολογήσας σθεναρώς τον Κύριον των απάντων, όθεν ουρανίων σε, δωρεών κατηξίωσεν, ο σε δείξας άτρωτον αθλητήν εν τοις σκάμμασιν, ω πρέσβευε κλεινέ Αριστείδη, δούναι ημίν πταισμάτων λύσιν.
Δόξα. Και νυν. Προεόρτιον.
Σταυρόν τον τίμιον, και υπερύμνητον, τον ανυψούμενον, εις αγαλλίασιν βροτών η κτίσις ευλαβώς γεραίρει, προεορτίως θείοις μελωδήμασι, και δοξάζει τον Κύριον, τον καταδεξάμενον δι’ ημάς ως κατάδικον απλώσαι, επί Ξύλου τας χείρας, μόνον Εσταυρωμένον Λόγον.
Μετά τον Πολυέλεον, κάθισμα. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Όφιν τον αρχέκακον, κατηγώνισω, Αριστείδη πάνσοφε, ανδραγαθήσας ευσεβώς, και νίκης κότινον είληφας, παρά Κυρίου, ως Μάρτυς πανάριστος.
Δόξα. Και νυν. Προεόρτιον.
Του Σταυρού Σου Κύριε, τον ζωηφόρον, ξύλον και πανάγιον αναδησόμεθα ψαλμοίς, βοώντες · Χαίρε σεβάσμιε, Σταυρέ του κόσμου, σωτήριον σύμβολον.
Το α’ αντίφωνον του δ’ ήχου.
Προκείμενον: Δίκαιος ως φοίνιξ ανθήσει, και ωσεί κέρδος η εν τω Λιβάνω πληθυνθήσεται.
Στ.: Πεφυτευμένος εν οίκω Κυρίου, εν αυλαίς οίκου Θεού ημών.
Ευαγγέλιον Μαρτυρικόν.
Ο Ν’ ψαλμός.
Δόξα: Ταις του Αθλοφόρου πρεσβείαις…
Και νυν: Ταις της Θεοτόκου πρεσβείαις…
Ιδιόμελον. Ήχος β’. Στ.: Ελεήμον, ελέησόν με ο Θεός…
Προσενεχθείς ως θύμα τέλειον, και ιερείον αμώμητον Χριστώ τω Παντάνακτι ήθλησας ως άσαρκος οπλίτα Αριστείδη θεοδόξαστε. Κοινωνός ουν γενόμενος των παθημάτων Αυτού, Αθηναίων ωράϊσμα, και της βασιλείας Αυτού αξιωθείς πρεσβεύεις απαύστως υπέρ των ψυχών ημών.
Οι κανόνες· των Εγκαινίων και ο Προεόρτιος εκ του Μηναίου· και του Αγίου ου η ακροστιχίς: Εύψυχον Μάρτυρα Αριστείδην γεραίρω. Χ.
Ωδή α’. Ήχος δ’. Ανοίξω το στόμα μου.
Ελέησον Κύριε τον υπεράθλιον δούλόν σου, και λόγους μοι δώρησαι του ανυμνήσαι φαιδρώς, τα παλαίσματα, του θείου Αριστείδου, οπλίτου της πίστεως πάνυ αλκίφρονος.
Υψίστου ωράϊσας την Εκκλησίαν αγώσί σου, και χθόνα ηγίασας των Αθηνών οχετοίς, των αιμάτων σου, τρισμάκαρ Αριστείδη, βραβεία δεξάμενος αιωνιότητος.
Ψαλμοίς καταστέφομεν την παναοίδιμον μνήμην σου, και άσμασι μέλπομεν την των σων πόνων πληθύν, δι’ ων έθραυσας, ισχύν του παλαιμναίου, φιλόσοφε πάντιμε πίστεως έρεισμα.
Θεοτοκίον.
Υμνείν δει σε Άχραντε Θεοχαρίτωτε Δέσποινα, παλάτιον έμψυχον του παναγάθου Θεού, και εν άσμασι, δαβιτικώς σε μέλπειν, την γάλακτι θρέψασαν του Παντοκράτορος.
Ωδή γ’. Τους σους υμνολόγους.
Χορεύει συν τάξεσι Αγγέλων, περί τον Παντάνακτα Θεόν, ως Μάρτυς καρτερότατος, και ένθεος φιλόσοφος, κατηξιώθης άριστε, χριστιανών έμπνουν στήριγμα.
Οδόν της αθλήσεως ανύσας, γηθόμενος ήνεγκας στερρώς, βασάνων το επώδυνον, και αικισμών το άμετρον, σοφώς αποσκοπούμενος, προς δόξαν όντως την άπονον.
Νικήσας σαρκός σου τας ορέξεις, και πάσας βουλάς του δυσμενούς, σπαράξας ως αήττητος, Χριστού οπλίτης ήθλησας, και δάφνης στέφος είληφας, ω Αριστείδη αμάραντον.
Θεοτοκίον.
Μη φλέξας την μήτραν σου ο μόνος, υπάρχων πυρ Άγιος Θεός, εκ Σου ετέχθη Πάναγνε, Θεόνυμφε Παντάνασσα, και πρόξενον εποίησε, σε της μερόπων θεώσεως.
Κάθισμα. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Χριστόν ωμολόγησας, εν ταις Αθήναις λαμπρώς, και ήθλησας άριστα του παμβεβήλου βουλάς, πατάξας στερρότατα, όθεν και περατώσας, δι’ αγχόνης σον βίον, στέφανον εξεδρέψω, Αριστείδη γενναίε, της δόξης της αφάτου χρυσούν και πολυτίμητον.
Δόξα. Προεόρτιον. Όμοιον.
Ωδήν προεόρτιον, τω του Κυρίου Σταυρώ, χοροί ευσεβόφρονες εν κατανύξει ψυχής, πιστώς αναμέλψωμεν, χείρας γαρ ο Δεσπότης, επί τούτου απλώσας, ήνωσε διεστώτα τα το πριν και τω κόσμω, εδώρησεν ως μόνος Θεός, βίον αιώνιον.
Και νυν. Των Εγκαινίων. Όμοιον.
Εν πίστει τα Εγκαίνια…
Ωδή δ’. Ο καθήμενος εν δόξη.
Απτοήτως εν τη Ρώμη Ιησού ωμολόγησας, και την των ειδώλων πλάνην φιλοσόφως κατήσχυνας, διο και χαίρων βασάνους καθυπέμεινας, γενναιότατα, ανδρών αρίστων εκτύπωμα.
Ράβδω των σων διδασκάλων διδαγμάτων εστήριξας, σεαυτόν τη πίστει Μάρτυς Αριστείδη και πέφηνας, εναθλουμένων ακρότης υποτύπωσις, κρατερότητος, και ευψυχίας υπόδειγμα.
Τοις σοις χεύμασι Μαρτύρων Αριστείδη παμμέγιστε, της ειδώλων πλάνης έσβεσας την φλόγα και ώμβρησας, δρόσον την θείαν την πάντων κατευφραίνουσαν, των τιμώντων σε, τας διανοίας εκάστοτε.
Θεοτοκίον.
Υπερύμνητε Παρθένε η τον Ύψιστον τέξασα, ύψωσον καρδίας των υμνολογούντων σε πάντοτε, προς την αγάπην την θείαν και κατεύθυνον, τους τιμώντάς σε, προς την αγήρω λαμπρότητα.
Ωδή ε’. Εξέστη τα σύμπαντα.
Ρημάτων ηλόγησας, του δυσσεβούς και άφρονος άρχοντος, θεόφρον Αριστείδη, εκπειρωμένου σε αποστήσαι κακώς, από της αγάπης του Χριστού, και ποιήσαι άνομον σε διώκτην της πίστεως.
Αγώσιν αθλήσεως νομίμοις, διεσκορπίσας πάσας του εχθρού, τας φληναφίας και θεοσόφως υπεραμύνθης σεπτών, Χριστού του Θεού αληθειών, Μάρτυς αθλοφόρητε, Αριστείδη γηθόμενος.
Αιμάτων ρανίσι σου, τον βόρβορον απέπλυνας, της ειδώλων πλάνης εν Αθήναις διακηρύττων ακαταπλήκτω ψυχή, την άμωμον πίστιν του Χριστού, υπέρ ης και έπαθες, Αριστείδη γηθόμενος.
Θεοτοκίον.
Ραθύμως τον βίον μου, εκδαπανήσας Άχραντε, Μήτερ του Θεού δεδοξασμένη, εκδυσωπώ σε της ακηδίας αχλύν, απέλασον τάχος απ’ εμού, και πολίτην δείξόν με, κοινωνίας του τόκου σου.
Ωδή στ’. Την θείαν ταύτην.
Ιδών, ψυχής σου το εύτονον, προστάττει ο της πλάνης ακόλουθος θάνατον δούναί σοι, φρικτόν Μαρτύρων πανάριστε, εν ταις κλειναίς Αθήναις, εν αις εβλάστησας.
Σοφία, ην σοι εδώρησε Χριστός, ο υπέραγαθος Κύριος ασόφους έδειξας, τους παρανόμως σε κρίνοντας, αθέους Αριστείδη κλυτέ φιλόσοφε.
Την θείαν, μνήμην σου σέβοντες, τιμώμεν τους ανδρείους αγώνάς σου, ούσπερ γηθόμενος, υπέρ του Κτίσαντος ήνεγκας, τρισμάκαρ Αριστείδη, Μαρτύρων πρότυπον.
Θεοτοκίον.
Εκλάμψας, ο ζωοπάροχος, και κόσμου φωτοδότης Μητρόθεε, Χριστός ο Κύριος, εκ της πανσέπτου νηδύος σου, τους εν σκια θανάτου κειμένους ηύγασεν.
Κοντάκιον. Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Ακαταπλήκτω εναθλήσας καρδία, εν ταις Αθήναις Αριστείδη στερρόφρον, κατέβαλες τον δόλιον Βελίαρ σαφώς, και Μαρτύρων τάγμασι χαίρων συνηριθμήθης, μαθητά περίδοξε, του Αρεοπαγίτου Διονυσίου, άμα του κλεινού Ιεροθέου, φιλόσοφε ένθεε.
Ο Οίκος.
Τα στίγματα του Κυρίου βαστάζων εν σώματι, και απαρνησάμενος παν ρέον και πρόσκαιρον, προς μαρτυρικά εχώρησας σκάμματα, οπλίτα περίδοξε. Συ γαρ υπεραμυνόμενος του χριστεπωνύμου λαού, και υπό θείου έρωτος τιτρωσκόμενος, ευτόλμως εκήρυξας το πάντιμον του Κυρίου όνομα, αψηφών βασάνους και θάνατον. Τελέσας ουν δι’ αγχόνης καλώς τον αγώνά σου εν Αθήναις, και των ουρανίων θαλάμων πολίτης γενόμενος, αεί δυσώπει διδόναι ημίν το άμετρον έλεος, Αριστείδη φιλόσοφε ένθεε.
Συναξάριον.
Τη ΙΓ’ του αυτού μηνός, μνήμη του Αγίου ενδόξου Μάρτυρος Αριστείδου.
Στίχοι:
Αριστεύς οφθείς Αθλητών Αριστείδη,
Κλεινών Αθηνών επορφύρωσας χθόνα.
Ούτος ην Αθηναίος φιλόσοφος ενδόξου γένους και ήθλησεν εν τη πατρίδι αυτού επί Ανδριανού τω 120 μ. Χ. Εχρημάτισε μαθητής του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου και του Ιεροθέου, μυηθείς υπ’ αυτών τη εις Χριστόν ευσεβεία. Υπεραμυνόμενος των διωκομένων χριστιανών, συνέγραψεν απολογίαν, ην απέστειλε τω Ανδριανώ. Κηρύττων παρρησία τον Κύριον, υπεβλήθη εις πλήθος βασάνων και ετελείωσε δι’ αγχόνης το μαρτύριον κρεμασθείς εν τη αγορά των Αθηνών.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των Εγκαινίων της Αγίας του Χριστού και Θεού ημών Αναστάσεως.
Στίχοι:
Νόμον παλαιόν Ισραήλ πληρών νέος,
εγκαινίοις σοι τον τάφον τιμά Λόγε.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Αγίου Κορνηλίου του Εκατοντάρχου.
Στίχοι:
Ζωής απίστου Κορνήλιε εξάγεις,
Πιστών απαρχήν των απ’ εθνών Χριστέ μου.
Ούτος εν τοις των Αγίων Αποστόλων χρόνοις υπήρχεν, ος βίον μετερχόμενος ανεπίληπτον, είδεν Άγγελον προτρεπόμενον αυτώ, τον Απόστολον Πέτρον μετακαλέσασθαι, και παρ’ αυτού ακούσαι α δει. Και δη παραγενόμενος ο Πέτρος προς αυτόν, και τον λόγον του Κυρίου τοις τε συνεληλυθόσι και αυτώ προσειπών, κατηχήσας τε και βαπτίσας, την προστασίαν της Σκέψεως πόλεως εγχειρίζει, ην ευρών κατείδωλον, χάριτι Χριστού πάντας εβάπτισε, και αυτόν τον άρχοντα Δημήτριον πανοικί τω Χριστώ πεπιστευκότα, όθεν αποστολικώς τον βίον διανύσας, προς Κύριον απέρχεται.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Κρονίδου, Λεοντίου, Σεραπίωνος, Στράτωνος, Σελεύκου, Μακροβίου, Γορδιανού, Ζωτικού, Ηλεί, Λουκιανού και Ουαλεριανού.
Στίχοι:
Υπήρξεν άθλος η θάλασσα και τάφος,
Σεραπίωνι, Κρονίδη, Λεοντίω.
Τον Γορδιανόν, και Σέλευκον θηρίοις,
Οι θηριώδεις εκδιδούσιν αγρίοις.
Ο Μακρόβιος τον μακρόν ποθών βίον
Θηρών οδούσι τον βραχύν λείπει βίον.
Ουαλλέριος εκ πόθου των Μαρτύρων,
Θνήσκει προς αυτώ τω τάφω των Μαρτύρων.
Κέδροις ο Μάρτυς προσδεθείς Στράτων δύο,
Εις ων το σώμα δείκνυται μέρη δύο.
Συν Λουκιανώ Ζωτικόν στέφους έρως,
εράν εποίει και στεφανούντος ξφφους.
Λύπη παρήλθεν ο πριν Ηλεί τον βίον,
Ηλεί δε Μάρτυς ουν χαρά θνήσκει ξίφει
Εν τη Αλεξανδρέων Μητροπόλει, του μακαρίου Κρονίδου Διακόνου αναλάμψαντος, επίστευσαν δι’ αυτόν Λεόντιος και Σεραπίων. Εν δε Γαλατία τη βαρβάρω και απίστω, Σέλευκος, Ουαλεριανός, Μακρόβιος και Γορδιανός. Στράτων δε εν Νικομηδεία της Βιθυνίας. Και ο μεν Κρονίδης, Λεόντιος, και Σεραπίων, εν Αιγύπτω μετά πλείστας βασάνους δεθέντες, χείρας και πόδας εν τη θαλάσση απερρίφθησαν, και τα τούτων λείψανα δια ξηρά διασωθέντα, δι’ οπτασίας Άγγελοι πιστοίς ανδράσι τη καλύψαι προσέταξαν. Οι δε εν Γαλατία Σέλευκος, Μακρόβιος και Γορδιανός, δια του εκεί σε άρχοντος, πυρί και ξίφει, διαφόροις τε στρέβλαις τιμωρηθέντες, τέλος θηρίοις βορά εξετέθησαν, και τας ψυχάς τω Θεώ παρέθεντο. Ο δε της Βιθυνίας άρχων, δύω φυτών κλάδους επί το αυτό κυρτώσας, μετά το πολλά τιμωρήσασθαι τον Άγιον Στράτωνα, εκατέρας τας χείρας αυτού προσέδησε, και αθρόον κελεύσαντος απολυθήναι τους κλάδους εις τον ίδιον τόπον, διεμερίσαντο τον Άγιον, και ούτω τω Θεώ το πνεύμα παρέδωκεν. Ο δε Ζωτικός, Ηλεί, και ο Λουκιανός, κατά την Τομέαν πόλιν, προστάξει Μαξίμου του ηγεμόνος μετά πολλάς τας βασάνους ξίφει ετελειώθησαν. Ο δε Ουαλεριανός, επί τω τάφω των Αγίων θρηνών ετελειώθη. Ήθλησαν δε ούτοι πάντες επί Λικινίου του τυράννου, εν έτει 315.
Τη αυτή ημέρα, ο Όσιος Πατήρ ημών Πέτρος ο εν τη Αγρέα της Βιθυνίας, εν ειρήνη τελειούται.
Στίχοι:
Ραγείς ο Πέτρος τη λύσει του σαρκίου,
Προς αρραγή μετήλθε τον Θεόν πέτραν.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Ιεροθέου, του εκ Καλαμών μεν της Πελοποννήσου καταγομένου, εν δε τη κατ’ Άθω Ιερά Μονή των Ιβήρων ασκήσαντος, και οσίως κοιμηθέντος εν έτει 1745.
Στίχοι:
Ιερόθεε ιερός Θεώ ώφθης,
Κτείνας τα πάθη εγκρατείας τοις πόνοις.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Αγίου Μελετίου του Πηγά, πατριάρχου Αλεξανδρείας.
Τη αυτή ημέρα, η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου, της κειμένης εν τη Ι. Μ. Ροβελίστης Άρτης.
Ταις αυτών αγίαις πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός, ελέησον και σώσον ημάς.
Ωδή ζ’. Ουκ ελάτρευσαν.
Ιθυνόμενος τω φόβω του Παντάνακτος τους της αθλήσεως υπήλθες πόνους στερρώς και χαίρων εσκήνωσας εν ταις λαμπρότησι, θεοστήρικτε, ω Αριστείδη πάγκαλε, των αγίων και δικαίων.
Δέλτοις πίστεως ως αθλητής εγγέγραψαι πανευλαβέστατος γράμμασιν όντως χρυσοίς, μαρτύρων αγλάϊσμα και ακροθίνιον των εν σκάμμασιν ομολογούντων Κύριον εν πολλή τη παρρησία.
Η ση πάντιμος ημέρα της αθλήσεως πάσιν επέφανε τοις ευσεβέσι βολαίς των θείων αγώνων σου αχλύν ελαύνουσα πόνων, θλίψεων και ζόφου κατακρίσεως, Αριστείδη γενναιόφρον.
Θεοτοκίον.
Νύμφη άφθορε του ουρανίου Άνακτος, την μολυνθείσάν μου ψυχήν πολλοίς πειρασμοίς και πταίσμασι καθαρόν τοις του ελέους σου ρείθροις, όπως σε υμνολογώ, Παντάνασσα, ευσχημόνως εις αιώνας.
Ωδή η’. Παίδας ευαγείς.
Γνώμη αηττήτω και ενθέω σπουδή, Αριστείδη γενναιότατε, έδραμες προς σκάμματα γεραράς αθλήσεως λαμβάνων θείαν δύναμιν την σε κρατύνουσαν εξ ύψους, Αθηναίων ωραίον άνθος, το μυρίζον τας των πιστών καρδίας.
Έχων προς τον Κτίστην παρρησίαν υπέρ των τιμώντων σου την άθλησιν εκδυσώπει, άλκιμε μάρτυς, ως απτόητος χριστεπωνύμου τάγματος θερμός υπέρμαχος του εκ των διωγμών τρυχομένου και της ευσεβείας διδάσκαλος θεόπνους.
Ρήσεσι του Αρεοπαγίτου και Ιεροθέου του θεόφρονος πειθαρχών τα άνομα απηρνήσω είδωλα και ευσεβείας γέγονας σεπτόν κειμήλιον, φιλόσοφε κλεινέ, Αριστείδη· όθεν και μαρτύρων διώδευσας τας τρίβους.
Θεοτοκίον.
Άχραντε, Κυρία Θεοτόκε, ζωήν αφθαρσίας η κυήσασα, ζώωσόν με, δέομαι, τον νυν καταφεύγοντα ταις σαις θερμαίς δεήσεσι και ανακράζοντα· ελέους αναβλύσασα φρέαρ, δος μοι σωτηρίας πιείν το ύδωρ, Κόρη.
Ωδή θ’. Άπας γηγενής.
Ίσχυσας ελείν απάτην την άθεον εν του Παντάνακτος τη δυνάμει, όλβιε, και μαρτυρίου στέφανον δράξασθαι· διο τα σα παλαίσματα τιμώντες κράζομεν· εν μάχαις, κραταιέ Αριστείδη, δίδαξόν με πάσαν αιρείν ισχύν του πλάνου.
Ρώμη του Χριστού, σεμνέ, δυναμούμενος την του αλάστορος δύναμιν εφαύλισας και αριστεύσας εν τοις παλαίσμασι προς την αγχόνην έδραμες χαίρων ως έλαφος διψώσα, Αριστείδη γενναίε, επί τας υδάτων πηγάς τας αειρρόους.
Ώφθης εν δεινοίς λειμών καρτερότητος και ρόδον εύοσμον ευψυχίας, άγιε, των Αθηναίων τερπνόν οσφράδιον ευωδιάζον άπαντας οσμαίς ανδρείας σου· διο σε, Αριστείδη, τιμώντες τας προς τον Δεσπότην αιτούμεθα λιτάς σου.
Θεοτοκίον.
Χαίρε Μαριάμ, Υψίστου ανάκτορον περικαλλέστατον, χαίρε, θρόνε πάνσεπτε και φωτοβόλε του Παντοκράτορος, χαίρε χρυσούν διάδημα και σκήπτρον, Άνασσα του κτίσαντος το σύμπαν Υιού σου και Παμβασιλέως, βοώμέν σοι εκθύμως.
Εξαποστειλάριον. Ήχος γ’. Ο ουρανόν ταις άστροις.
Τη του Χριστού αγάπη υπήλθες το μαρτυρικόν σκάμμα, κλεινέ Αριστείδη, περιχαρώς και του εχθρού την πλάνην ήσχυνας τάχος· διο σε ύμνοις τιμώμεν.
Προεόρτιον. Όμοιον.
Απολλυμένων μωρία και σωζομένων η ισχύς, Σταυρέ Κυρίου, υπάρχεις, στύλε απάντων των πιστών· σε γαρ ηγίασεν όμβροις αιμάτων ο Ζωοδότης.
Εις τους Αίνους. Ήχος α’. Των ουρανίων ταγμάτων.
Διονυσίου του θείου και του θεόφρονος Ιεροθέου λόγοις τοις σοφοίς, Αριστείδη, πειθόμενος εγένου της αρετής τιμαλφές ενδιαίτημα και αληθούς ευσεβείας υπογραμμός, Αθηναίων εγκαλλώπισμα.
Χριστιανών τρυχομένων ένθεον στήριγμα επώφθης, Αριστείδη, καλλιμάρτυς γενναίε, και κήρυξ διαπρύσιος της σεπτής ακραιφνούς ημών πίστεως· διο σε πάντες, φιλόσοφε ευκλεές, εν ωδαίς ευσήμοις μέλπομεν.
Τοις των ιχώρων σου όμβροις χθόνα κατήρδευσας της σης κλεινής πατρίδος και εμάρανας πλάνης ακάνθας και τριβόλους τας ζοφεράς, Αριστείδη θεσπέσιε· διο και χαίρων ετέλεσας βιοτήν εν αγχόνη την σην βρότειον.
Της αφθαρσίας τω στέφει καλλωπιζόμενος ως αθλητής Κυρίου, Αριστείδη άλκιφρον, απαύστως εκδυσώπει τον Λυτρωτήν εκλυτρούσθαι τους μέλποντας ψαλμοίς και ύμνοις την μνήμην σου εκ δεινών, πειρασμών και περιστάσεων.
Δόξα. Ήχος πλ. α’.
Τω φωτί της πίστεως καταλαμπόμενος τέκνον του αϊδίου φωτός ανεδείχθης, Αριστείδη παμμακάριστε· τον γαρ καλόν αγώνα δι ἀγχόνης τελέσας τον παμβέβηλον βασιλέα του σκότους καθείλες αθλητική ενστάσει· αλλ’ ως έχων παρρησίαν προς Θεόν, Αθηναίων θησαύρισμα, πρέσβευε ειρήνην δωρήσασθαι τοις σε μακαρίζουσι.
Και νυν. Θεοτοκίον του ήχου ή της Εορτής.
Δοξολογία μεγάλη και Απόλυσις.
ΕΝ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Τα Τυπικά, οι Μακαρισμοί και εκ του κανόνος του Αγίου η γ’ και η στ’ ωδή.
Απόστολος (Τιμ. β’ 110)
Ευαγγέλιον (Ματθ. ι’ 32-33, 37-38, ιθ’ 28-30)
Κοινωνικόν: Εις μνημόσυνον αιώνιον…
Μεγαλυνάριον.
Ώφθης εν τω σκάμματι αριστεύς όμβροις πορφυρώσας τοις σοις χθόνα των Αθηνών, μάρτυς Αριστείδη, και πίστιν την αγίαν εκράτυνας· διόπερ ύμνοις σε μέλπομεν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου